بازار صنايع دستي آشفته است . چرا بازار صنايع دستي ايران ضعيف است

مجله اينترنتي هلو : روزنامه ابتکار در گفت و گو با محمدعلی ایزدخواستی مشاور شهردار و مدیر مرکز خلاقیت و نوآوری شهرداری اصفهان نوشت: احتمالا برای شما هم پیش آمده که به بازار بروید، چشمتان یک کالای سنتی مثل فرش یا یک لباس سنتی یا یک ظرف میناکاری را بگیرد

به ادامه مطلب برويد

درباره بازار صنايع دستي ايران

-داخل مغازه شوید، به سراغ فروشنده بروید، کالا را با هزار شوق و ذوق قیمت کنید، پولش را از جیبتان دربیاورید یا کارت اعتباری را بکشید و رمزش را بزنید، با خوشحالی از این فتح بزرگ در حالی که در دل از خرید خود راضی هستید از مغازه بیرون بیایید، چند قدم بالاتر اما پشت مغازه همان کالا را ببینید با یک برچسب قیمت بر روی آن که می‌گوید سرتان کلاه رفته، قیمت این کالا از آنچه که شما روی برچسب می‌بینید ارزان‌تر است.

-مطمئنا اگر بار دیگر گذرتان به بازار خورد و چشمتان کالای سنتی را گرفت اول همه جا را خوب بگردید و چشمتان را خوب باز کنید. حالا فرض کنید که این اتفاق برای یک گردشگر خارجی بیافتد و بخواهد با زبان بی‌زبانی از مغازه داران قیمت بگیرد و در جریان این ماجرا به یک مترجم دلال برخورد کند، کالا را بخرد و در جریان این ماجرا بفهمد که کلاه سرش رفته و ناسزایی هم نثار روح همه ایرانیان کند! اما چرا این اتفاق می‌افتد و این ماجرا چه تاثیری بر روی صنعت گردشگری و صنایع دستی در ایران خواهد داشت؟

-دلیل این ماجرا کاملا روشن است. نبود یک بازار هماهنگ، عدم ارائه شناسنامه اصالت اثر و هلوگرام بر روی محصولات هنری و صنایع دستی و نبود نهاد نظارتی، بازاری سر درگم و مغشوش و آشفته را برای هنرهای دستی و صنایع دستی در ایران به وجود آورده است. اتفاقی که البته در سایر محصولات در ایران نیز رخ می‌دهد و تنها این ماجرا منحصر به کالاهای سنتی و صنایع دستی نمی‌شود. اما اینکه چگونه این بازار می‌تواند سامان بگیرد پرسشی است که محمدعلی ایزدخواستی، مشاور شهردار و مدیر مرکز خلاقیت و نوآوری شهرداری اصفهان به آن پاسخ می‌دهد.

**لزوم راه اندازی بازار رسمی صنایع دستی در ایران
محمدعلی ایزدخواستی درباره راه حلی که می‌تواند این مشکل را حل کند، می‌گوید: نزدیک یک سال پیش بود که طی جلسه‌ای که با میراث و شورای شهر داشتیم این طرح را مطرح کردم که ما در برخی از بخش‌ها با موانع تجارت روبه‌رو هستیم. موانعی که گردشگری در ایران را با مشکل مواجه می‌کند و ما برای حل آن نیازمند برگه اصالت اثر، شناسنامه اثر، اطمنیان از قیمت رغابتی و در نتیجه راه اندازی یک بازار رسمی هستیم. ویژگی‌هایی که در اکثر نقاط دنیا به ویژه در کشورهای هم رده مثل چین و هند و کشورهای آسیایی وجود دارد.
او با اشاره به لزوم راه اندازی بازار رسمی صنایع دستی در ایران، می‌گوید: گردشگری که در اصفهان یا در دیگر شهرهای ایران صنایع دستی را می‌خرد، باید بداند که این خریدی که کرده است مهر اصالت اثر دارد و قیمت آن قیمت نظارت شده است یا نه؟

**ایران تنها کشوری که کارت‌های اعتباری بین المللی در آن قابل استفاده نیست
ایزدخواستی، عدم امکان استفاده از کارت های اعتباری جهانی را یکی از موانع فروش صنایع دستی به ویژه فرش می‌داند و می‌گوید: گردشگر خارجی که نمی‌تواند دلار را در جیبش بگذارد و در بازار خرید کند. ایران جزو معدود کشورهایی است که کارت‌های اعتباری بین المللی در آن قابل استفاده نیست. در اصفهان مغازه‌ای از این امکان برخوردار نیست مگر چند مغازه در میدان نقش جهان که آنها می‌توانند کارت را بکشند و به مغازه‌های دیگر رسید بدهند که این نیز خودش دردسر ساز است و اغلب از آن سر باز می‌زنند.
او ادامه می‌دهد: زمانی که مراکز رسمی فروش در ایران به وجود آید، این مشکل نیز حل خواهد شد. در مرکز خرید امکان استفاده از کارت اعتباری بین المللی نیز وجود خواهد داشت. ضربه‌ای را که عدم امکان استفاده از کارت اعتباری در فروش چمدانی به توریست به صنعت گردشگری ایران وارد می‌کند

**هیچ مسئله دیگری چنین ضربه‌ای را نمی‌زند. با توجه به تبلیغات
سوء ای که برای گردشگری در ایران وجود داشته، گردشگر خارجی در ایران احساس ناامنی می‌کند که دلار را در جیبش بگذارد و برای خرید فرش یا یک کالای دیگر به بازار بیاید. گردشگر به بازار می‌آید، میل خرید در او ایجاد می‌شود ولی پول ندارد چون کارتی وجود ندارد.

-مشاور شهردار اصفهان می‌افزاید: اگر مراکز رسمی فروش به وجود آید یا میراث لوگوهای نظارتی خود را به برخی از مغازه‌ها بدهد آن مغازه موظف خواهد بود که هم برگه اصالت اثر به خریدار بدهد و هم قیمت کالا قیمت کنترل شده‌ای باشد. طرح ایجاد بازار رسمی را یک سال پیش مطرح کردیم و کسانی از صنف صنایع دستی با این طرح مخالفت کردند و نسبت به آن موضع گیری کردند. اما ما راه حل دیگری نداریم مگر اینکه بازارهای بزرگ پیدا کنیم و یا مراکز کوچک خرید نیز استانداردسازی در آن صورت گیرد.

**قیمت‌های غیرقانونی در 8 سال می‌تواند بازار جهانی صنایع دستی را نابود کند
صنعت گردشگری علاوه بر جاذبه‌های گردشگری اعم از میراث فرهنگی و مکان‌های باستانی و محیط‌‌های طبیعی نیازمند بازارهای صنایع دستی است. نبود قیمت یکسان کالاهای سنتی و صنایع دستی و نبود امنیت در بازارهای هنری در ایران می‌تواند صنعت گردشگری را با مشکل مواجه کند و گردشگران داخلی و خارجی را از بازار صنایع دستی در ایران به جای دیگری مثل بازار کشورهای هم رده چون هند، پاکستان یا چین روانه کند.

ایزدخواستی می‌گوید: واقعیت این است که اگر کالاهای سنتی چون فرش به گردشگران خارجی با قیمت‌های کلان و غیر واقعی فروخته شود، هرچند اگر این اتفاق نادر باشد، می‌تواند توسعه بلند مدت ایران را از بین ببرد. شاید امروز ذره‌ای بیشتر به دست بیاوریم اما به محض اینکه گردشگر خارجی این کالا را در ایران خرید و بعد این تضاد را فهمید، دیگر گردشگری به ایران نمی‌آید و این اتفاق می‌تواند در یک بازه زمانی کوتاه مدت 7 تا 8 ساله بازار جهانی صنایع دستی ما از بین ببرد.

مدیر مرکز خلاقیت و نوآوری اصفهان تنها راه حل این مشکل را نظارت بر قیمت‌ صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: وقتی جنس کار نظارتی شد شهرداری نمی‌تواند وارد عمل شود. باید دستگاه حاکمیتی این کار را انجام دهد چون شهرداری یک نهاد عمومی است و نمی‌تواند وارد بحث نظارتی شود. شاید بهترین اتفاق این بود که شهرک‌ها و بازارهای رسمی فروش در ایران شکل می‌گرفت، طرحی که فعلا با مخالفت روبه رو شده است

ايرنا